Γιατί για τη λύση ενός ζητήματος είναι σημαντικό να αναγνωριστούν όλες οι πλευρές του.
Δεν είναι σπάνιο σε ένα ζήτημα να ακούμε τις δύο πλευρές να συγκρούονται για το ποιος αδικείται περισσότερο ή ποιος έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη. Αυτό που φαίνεται να μας δυσκολεύει ακόμα και στην ενήλικη ζωή μας, είναι η παραδοχή ότι σε κάθε πρόβλημα, διαφωνία, ή σύγκρουση το αποτέλεσμα έρχεται και από τις δύο πλευρές, χωρίς να έχει τόση πολλή σημασία ποιος ευθύνεται τελικά, αλλά τί μπορεί ο καθένας να κάνει για να έρθουν από κοινού πιο κοντά στη λύση - αν αυτό επιθυμούν φυσικά.
Οι ασήμαντες, ή μικρές προστριβές στην εργασιακή μας ζωή είναι καθημερινότητα, αλλά για κάποιους από εμάς μπορεί να αποβεί εξαιρετικά ψυχοφθόρο και κουραστικό αν η ένταση ή το μέγεθός τους συνεχώς αυξάνονται. Αυτό που ακούω συχνά από ανθρώπους -σε υψηλόβαθμες ή/και χαμηλότερες ιεραρχικά θέσεις- είναι καταστάσεις μέσα στις οποίες αισθάνονται, όπως συχνά ομολογούν: εγκλωβισμένοι, ηττημένοι, αδικημένοι, θύματα.
Αυτή είναι η μισή αλήθεια.
Κάτι που σοκάρει - συχνά μπορεί να ενοχλεί - τους περισσότερους, είναι όταν περνάμε από την περιγραφή της κατάστασης και της ευθύνης του άλλου, στη δική τους στάση και πως αυτή συντηρεί το πρόβλημα τους.
Προσέξτε! Όχι προκαλεί. Συντηρεί. Μία λέξη με τέτοια δύναμη που δύσκολα μόνοι μας μέσα στο συναισθηματικό παραλήρημα της στιγμής μπορούμε να διανοηθούμε.
Συντηρώ το πρόβλημα, σημαίνει πως επιλέγοντας να αντιδράσω με έναν συγκεκριμένο τρόπο, οδηγώ την συνθήκη να παραμένει αφόρητα ίδια ή να χειροτερεύει εις βάρος μου. Μπορεί να μην έχω την ολοκληρωτική ευθύνη της κατάστασης ή να μην ξεκίνησα έναν καυγά ή μία δυσάρεστη ατμόσφαιρα, αλλά με τη στάση μου επιλέγω αν θα τη συντηρήσω, τη χειροτερέψω ή τελικά την τερματίσω με υγιή τρόπο.
Μερικά από τα πιο συχνά εργασιακά προβλήματα
Αν συζητήσετε με ανθρώπους που εργάζονται χρόνια στο οργανωσιακό περιβάλλον για τις προκλήσεις και τα πιο συχνά προβλήματα που συναντούν, θα καταλήξετε να μιλάτε για ζητήματα επικοινωνίας και ομαδικότητας. Κάποια είναι πολύ συνήθη, άλλα λιγότερο, όμως το σημαντικό είναι ότι σε όλα χρειάζονται και οι δύο πλευρές να επιθυμούν να δώσουν λύση. Μερικά είναι τα παρακάτω:
Ένα περιβάλλον, όπου αισθανόμαστε ότι δεν αναγνωρίζεται η αξία της δουλειάς μας.
Αγενείς ή απρεπείς συμπεριφορές προς το πρόσωπό μας.
Συνάδελφοι που ζητούν επανειλημμένα να αναλάβουμε δικά τους tasks ή projects με αποτέλεσμα κάθε φορά να μένουμε πίσω στα δικά μας.
Ομάδες, τμήματα ή άνθρωποι που δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους με αποτέλεσμα συγκεκριμένοι άνθρωποι να "τρέχουν" πάντα για να καλύψουν τα κενά.
Συμπεριφορές που συντηρούν μία αρνητική κατάσταση
1. "Δεν μιλάω"
Σε πολλά από τα παραπάνω παραδείγματα, οι άνθρωποι επιλέγουμε να ανταποκριθούμε με σιωπή ή με την "υπομονή" μας, αρχικά γιατί θέλουμε να αποφύγουμε μία πιθανή σύγκρουση και στη συνέχεια γιατί έχουμε την ελπίδα ότι οι άλλοι θα αντιληφθούν τι μας ενοχλεί και θα σταματήσουν από μόνοι τους. Τελικά αυτό που καταφέρνουμε είναι να πάρουμε ως αποτέλεσμα τη συστηματική επανάληψη των συμπεριφορών ή των καταστάσεων, που μας επηρεάζουν αρνητικά με εμάς να είμαστε καταπιεσμένοι θεατές.
Πώς αυτή η στάση συντηρεί το πρόβλημα μου;
Δεν εκφράζω τι με ενοχλεί οπότε είναι πολύ δύσκολο να γίνει αντιληπτό από τους άλλους.
Οι άλλοι γύρω μου δεν αντιλαμβάνονται αν έχουν ξεπεράσει το όριό μου.
Ίσως τους επικοινωνώ το μήνυμα ότι μπορεί να συνεχίσουν, αφού κάθε φορά που δεν αντιδρώ, τους επιβεβαιώνεται η σκέψη.
Όσο δεν εκφράζω τη δυσαρέσκειά και τα όριά μου, τόσο πιο εγκλωβισμένη/ος και χωρίς έλεγχο αισθάνομαι, ανακυκλώνοντας τα αρνητικά συναισθήματα καθημερινά.
Συντηρώντας το πρόβλημα, γίνομαι κι εγώ μέρος του.
2. Περνάω σε επίθεση Η επίθεση αυτή μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε: φωνές, άμεση σύγκρουση, ειρωνεία, αιχμηρές απαντήσεις, έκδηλη υποτίμηση του συνομιλητή μου. Τα έντονα συναισθήματα αδικίας πολλές φορές μας οδηγούν σε αυτή την επιλογή, όμως πόσο τελικά επιλύουν τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί με τους συναδέλφους ή τον manager μας και κυρίως πόσο καταφέρνουν να κάνουν την εργασιακή μας καθημερινότητα καλύτερη για εμάς;
Πώς αυτή η στάση συντηρεί το πρόβλημα μου;
Κάθε φορά που επιτίθεμαι χειροτερεύω την κατάσταση εις βάρος μου τελικά, αφού στο τέλος δεν με κάνει να νιώθω καλύτερα.
Δίνω την εντύπωση ότι δεν μπορώ να επικοινωνήσω διαφορετικά- κάτι που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να αναβάλλεται η όποια προσπάθεια από την απέναντι πλευρά.
Ο έντονος θυμός με αποτρέπει από το να ζυγίσω τα πράγματα σωστά και να δω την κατάσταση ως έχει χωρίς "συναισθηματικά φίλτρα" με αποτέλεσμα να έχω ελλιπής πληροφόρηση.
Προσθέτω επιπλέον αρνητική ενέργεια στο ήδη βεβαρημένο περιβάλλον, κάτι που μπορεί να επηρεάσει περισσότερο τόσο την καθημερινότητά, όσο και τις σχέσεις μου με τους υπόλοιπους συναδέλφους με τους οποίους ενδεχομένως να έχω καλύτερες σχέσεις.
Συντηρώντας το πρόβλημα, γίνομαι κι εγώ μέρος του.
3. Αποφεύγω με κάθε τρόπο Αυτός ο τρόπος αντίδρασης έχει πολλά κοινά με τον πρώτο, αλλά με μία βασική διαφορά, Στην πρώτη περίπτωση το άτομο ανέχεται τα πάντα μένοντας σιωπηλό, σε αυτή την περίπτωση το άτομο προκειμένου να ανεχτεί ξανά την κατάσταση που του προκαλεί δυσφορία, αποφεύγει να εμπλακεί με οποιονδήποτε τρόπο ακόμα κι αν σημαίνει να φεύγει από το γραφείο ή να λέει ψέματα.
Πώς αυτή η στάση συντηρεί το πρόβλημα μου;
Όπως και στην πρώτη περίπτωση όταν δεν εκφράζω τι με ενοχλεί είναι πολύ δύσκολο να γίνει αντιληπτό από τους άλλους ότι έχει ξεπεραστεί το όριό μου.
Αποφεύγοντας μία κατάσταση ή έναν άνθρωπο, δεν κάνει τη συνθήκη λιγότερο αρνητική για εμένα -αντιθέτως διακατέχομαι από ένα μόνιμο άγχος για την περίπτωση που θα χρειαστεί να τον αντιμετωπίσω, αυξάνοντας έτσι εκτός του θυμού και της αδικίας που αισθάνομαι και τα συναισθήματα άγχους και stress!
Ο αποφευκτικός τρόπος μου ενδέχεται να δημιουργεί λανθασμένες εντυπώσεις στους άλλους - όπως το ότι είμαι αδιάφορη/ος ή αναξιόπιστη/ος, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η θέση μου ακόμη περισσότερο, αφού το περιβάλλον μου θα με αντιμετωπίζει ως τέτοια/ο.
Συντηρώντας το πρόβλημα, γίνομαι κι εγώ μέρος του.
Η ευθύνη αφορά και τις δύο πλευρές
Το να ξεπεράσετε τους παραπάνω τρόπους και να επιλέξετε μία πιο αποτελεσματική για εσάς στάση απέναντι στο "πρόβλημα", δεν είναι μία εύκολη υπόθεση. Είναι σημαντικό να αναρωτηθείτε τι είναι αυτό που τελικά κερδίζετε παραμένοντας στη στάση "δεν μιλάω", "περνώ στην επίθεση" ή "αποφεύγω με κάθε τρόπο", αλλά και τι είναι αυτό που θυσιάζετε τόσο σε προσωπικό, όσο και σε συστημικό επίπεδο, αφού τόσο η ευθύνη όσο και οι συνέπειες αφορούν όλες τις πλευρές μία αρνητικής κατάστασης.
Ο "ιδανικός" τρόπος αντίδρασης
Πολλές φορές τέτοιες συζητήσεις με τους coachees καταλήγουν σε ερωτήσεις όπως: Ποιος είναι ο ιδανικός τρόπος αντίδρασης; Τί είναι σωστό; Τί πρέπει να κάνω; Πώς θα είναι πιο αποτελεσματικό; Όταν τα πράγματα αφορούν διαφορετικούς ανθρώπους, είναι πολύ δύσκολο να προβλέψουμε τι θα ήταν απόλυτα σωστά ή αποτελεσματικό. Αυτό που θα σας πρότεινα είναι για αρχή αφού εντοπίσετε, πως η στάση σας συντηρεί το πρόβλημα, να συμπεριφερθείτε με βάση τον πυρήνα σας και τι είναι σωστό για εσάς (τί θα σας έκανε να αισθανθείτε καλύτερα;): οι αξίες σας, τα θετικά σας στοιχεία, τα δυνατά σας χαρακτηριστικά, τα οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ως όπλα!
Οι άνθρωποι νομίζουμε ότι οι φωνές είναι ένδειξη κυριαρχίας- ένα πολύ καλό "όπλο επίθεσης"-και ξεχνάμε πως ένα από τα πλέον εξαιρετικά όπλα είναι η καλοσύνη ή η ευγένεια που κολακεύει, μαλακώνει και συχνά "σκλαβώνει" τον συνομιλητή μας. Γιατί κάποιες φορές η διπλωματία, είναι πιο αποτελεσματική από την επίθεση.
Ο τρόπος που θα επιλέξετε να αντιδράσετε παρόλα αυτά, αφορά αποκλειστικά δική σας απόφαση. Επιλέξτε απλά κάποιον που να εξυπηρετεί εσάς πρώτα κι όχι να τρέφει αρνητικά την κατάσταση ή τους φόβους σας, να επικοινωνεί ξεκάθαρα το όριό σας και κυρίως τις προθέσεις σας.
_________________________________
Τα coaching προγράμματα παρέμβασης πραγματοποιούνται τόσο δια ζώσης, όσο και online - αν έχετε περισσότερες απορίες μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου μέσω της φόρμας επικοινωνίας, ή τηλεφωνικά, διαφορετικά μπορείτε να επισκεφτείτε τις πιο συχνές ερωτήσεις που μου κάνουν για περισσότερες διευκρινήσεις.