Είναι πολύ ωραίο να λες ναι σε κάθε ευκαιρία που παρουσιάζεται μπροστά σου, να αισθάνεσαι την ελευθερία, τον έλεγχο, την ελπίδα! Τί γίνεται όμως, όταν αυτά τα «ναι» πολλαπλασιάζονται και απλώνονται σε κάθε τομέα της ζωής σου -όχι μόνο στις ευκαιρίες, αλλά και στα αιτήματα των άλλων- κάνοντας το όχι να μοιάζει αρκετά δύσκολο να ειπωθεί.
Το «ναι» σε κάθε αίτημα ή παράκληση (ευγενική ή όχι), μπορεί να αποβεί αρκετά βλαβερό – ιδίως όταν στέκεται εμπόδιο στο να ζήσουμε τη ζωή μας, την ημέρα μας, τις σχέσεις μας κι οτιδήποτε άλλο σημαντικό για εμάς.
Η ανάγκη να πούμε «όχι» δεν είναι απλά μία αντίδραση, αλλά συνδέεται άμεσα με την εγγενή επιθυμία μας να ορίσουμε τα πράγματα της ζωής με βάση τις δικές μας αξίες.
Αρχικά, αυτό θα μπορούσε εύκολα να διευθετηθεί με μία απλή προτεραιοποίηση των πραγμάτων που εξυπηρετούν πρώτα εμάς και ύστερα τους άλλους – όμως, όσο απλό ακούγεται, τόσο πιο δύσκολο αποδεικνύεται πως είναι στην πράξη (Greg McΚeown).
Πώς μπορώ να μάθω να λέω όχι;
1. Ανακάλυψε τις αξίες σου
Λαμβάνοντας υπόψη τις αξίες σου, πριν αποφασίσεις αν θέλεις να πεις ναι ή όχι, θα κάνει την απόφαση πιο εύκολη. Η ακαδημαϊκή έρευνα έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι οι άνθρωποι που ζουν και φέρονται λαμβάνοντας υπόψη τα πράγματα ή τις ιδέες που θεωρούν σημαντικά για τη ζωή τους, έχουν υψηλότερα επίπεδα ευζωίας και προσωπικής ικανοποίησης.
Όταν αισθανόμαστε ότι αυτό που μας ζητείται να κάνουμε δεν είναι «σωστό» για εμάς, στην ουσία βιώνουμε μία αξιακή σύγκρουση. Αν για παράδειγμα, το να ολοκληρώσεις ένα project μέσα στην ημέρα είναι πολύ σημαντικό για εσένα (γιατί η συνέπεια είναι βασική σου αξία) το να δεχτείς να κάνεις μία δουλειά για έναν συνάδελφο που σε πιέζει με οποιονδήποτε τρόπο, θα σου δημιουργήσει ένταση, άγχος και μία αρνητική αίσθηση που προέρχεται από την εσωτερική αυτή ασυμφωνία – αφού τελικά δεν είσαι συνεπής πρώτα στον ίδιο σου τον εαυτό.
Παρατηρώντας, λοιπόν, εκείνες τις στιγμές που καλείσαι να αποφασίσεις αν θα ανταποκριθείς με ένα ναι ή ένα όχι, αναρωτήσου:
Τί είναι σημαντικό για εμένα αυτή τη στιγμή;
2. Διαχώρισε το αίτημα από τη σχέση
Όταν λέμε «όχι» σε κάποιον, συχνά αισθανόμαστε ότι δεν αρνούμαστε μόνο το αίτημά του, αλλά και τον ίδιο. Συνειδητοποιώντας, ότι η άρνησή σου δεν αφορά την σχέση σου με το άτομο, αλλά μόνο το αίτημα, θα σε βοηθήσει να αρνηθείς πιο εύκολα την επόμενη φορά, χωρίς να φοβάσαι ότι θα τον πληγώσεις.
3. Τί κερδίζεις και τί χάνεις με το «όχι» σου;
Οι άνθρωποι που δυσκολεύονται να θέσουν τα όριά τους λέγοντας «όχι», αυτό που πιο συχνά κάνουν είναι να σκέφτονται τι είναι αυτό που θα χάσουν αν αρνηθούν στον συνομιλητή τους π.χ. το άλλο άτομο θα θυμώσει, θα παρεξηγηθεί κι άρα μπορεί να χάσουν ην καλή τους σχέση λόγω την απογοήτευσης που θα προκληθεί.
Τί θα έλεγες την επόμενη φορά που θα σκεφτείς ότι θα ήθελες να αρνηθείς κάτι, να εστιάσεις την προσοχή σου σε όσα θα κερδίσεις ανταποκρινόμενος/η αρνητικά; Επισημαίνοντας αυτά που, πραγματικά, θα κερδίσεις κι όχι αυτά που νομίζεις ότι μπορεί να κερδίσεις.
Τί θα μπορούσαν να είναι αυτά;
Μήπως να έχεις καλύτερη εσωτερική ισορροπία και λιγότερο άγχος;
Να κερδίσεις ή να διαχειριστείς καλύτερα τον χρόνο σου;
Να κάνεις κάτι που σε ευχαριστεί;
Στην συνέχεια, αφιέρωσε λίγο χρόνο να σκεφτείς και όσα θα χάσεις ή θα θυσιάσεις απαντώντας με ένα “όχι”. Όσα πραγματικά θα χάσεις κι όχι όσα νομίζεις ή φοβάσαι ότι θα χάσεις όπως για παράδειγμα: τη σχέση σου με τον συνομιλητή σου.
Που γέρνει η ζυγαριά;
4. Το προσωπικό κόστος
Σε συνέχεια του προηγούμενου, ήρθε η ώρα να αναλογιστείς τι είναι αυτό που καλείσαι να δώσεις (κόστος) σε κάποιον που σου ζητάει κάτι. Η ικανότητα να μπορείς να αναγνωρίζεις τι είναι αυτό που δίνεις στον άλλον, θα σε διευκολύνει να αρνηθείς. Κάποιες φορές μπορεί να είναι απλό όπως 5 λεπτά από τον χρόνο σου ή ένα χρηματικό ποσό που δεν το χρειάζεσαι τη δεδομένη στιγμή. Άλλες φορές είναι μία επιλογή για το μέλλον σου, η θυσία κάποιας δραστηριότητας που πραγματικά απολαμβάνεις κι αγαπάς, η ξεκούρασή σου, οι φίλοι σου, μία πολύτιμη στιγμή της ημέρας για εσένα.
Να θυμάσαι, ότι εσύ αποφασίζεις και στηρίζεις τι είναι σημαντικό για εσένα, όχι οι άλλοι.
5. Ξεκάθαρη επικοινωνία
Ό,τι κι αν αποφασίσεις, φρόντισε να το επικοινωνήσεις ξεκάθαρα. Οι ασαφείς προσπάθειες να «μαλακώσεις» την προσέγγισή σου το μόνο σίγουρο είναι ότι θα δημιουργήσουν σύγχυση και θα κάνουν το «όχι» πολύ πιο δύσκολο να ειπωθεί.
Τέλος, μην ξεχνάς ότι το να είσαι ξεκάθαρος/η σε αυτά που θέλεις κι είναι σημαντικά για εσένα, δεν είναι κάτι εύκολο να το δεχτεί πάντα η απέναντι πλευρά. Συχνά, άνθρωποι θα δυσαρεστηθούν, θα δυσφορήσουν, θα ενοχληθούν, αντιδρώντας με τον δικό του τρόπο ο καθένας -ειδικά αν δεν έχουν συνηθίσει στα όχι σου.
Αυτό, όμως, δεν αλλάζει το τι είναι σημαντικό για εσένα κι ότι με κάθε «όχι» σου δείχνεις εσύ πρώτα στον εαυτό σου ότι τον σέβεσαι και τον αφουγκράζεσαι για να αναγνωρίζεις τι χρειάζεται, ενώ παραμένεις αυθεντικός κι ευθυγραμμισμένος με τις αξίες σου.
Γιατί αν δεν το κάνεις εσύ, ποιος θα το κάνει;
Για εσένα που αναζητάς εργαλεία και τεχνικές ώστε να ενισχύσεις την ικανότητά σου να οριοθετείς και λες “όχι” τόσο στους άλλους, όσο και στον εαυτό σου, το ebook Τime Management χωρίς Άγχος θα σε καθοδηγήσει βήμα βήμα.