Ο Αλέξανδρος, ένας επαγγελματίας στον χώρο της τεχνολογίας και Manager ομάδα 12 ατόμων, πέρασε την πόρτα του γραφείου μου πριν 1.5 χρόνο με αίτημα το #burnout.
Πολύ σύντομα, ήδη στο αρχικό στάδιο της διερεύνησής του αιτήματός του, εξεπλάγην όταν αντιλήφθηκε ότι ο ρόλος του ως “προστάτης” στην οικογένειά του επηρεάζει δραματικά τον τρόπο που λειτουργεί και κυρίως τον τρόπο που ηγείται της ομάδας του.
Ένα #feedback από έναν συνάδελφο (Manager ενός άλλου τμήματος) τον βοήθησε να καταλάβει ότι αναλάμβανε υπερβολικές ευθύνες και συχνά δεν επέτρεπε στους συνεργάτες του να αναπτύξουν τις ικανότητές τους.
Ως “προστάτης“, ο Αλέξανδρος ένιωθε την ανάγκη να ελέγχει κάθε λεπτομέρεια και να φροντίζει τους πάντες στην #ομάδα του. Αυτό τον οδήγησε να αναλαμβάνει πάρα πολλές ευθύνες, να αποφεύγει την ανάθεση εργασιών και να επιβαρύνεται με υπερβολικό άγχος.
Αυτή η συμπεριφορά είχε ως αποτέλεσμα την υπερκόπωση του Αλέξανδρου και την απογοήτευση των συνεργατών του, που ένιωθαν υποτιμημένοι και μη ικανοί να συνεισφέρουν πλήρως στο τμήμα.
Αναγνωρίζοντας τον ρόλο του, ο Αλέξανδρος έθεσε ως στόχο να εμπιστευτεί περισσότερο την ομάδα του και να αναθέσει καθήκοντα με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Άρχισε να ενισχύει τους συνεργάτες του, να τους παρέχει τα εργαλεία και την υποστήριξη που χρειάζονται για να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να αναπτυχθούν επαγγελματικά.
Η αλλαγή αυτή είχε θετική επίδραση τόσο στον ίδιο όσο και στην ομάδα. Ο Αλέξανδρος μείωσε εξαιρετικά το υπερβολικό άγχος και απέκτησε περισσότερο χρόνο για στρατηγική σκέψη. Η ομάδα του ένιωσε μεγαλύτερη αυτονομία και ικανοποίηση από την εργασία της, γεγονός που οδήγησε σε καλύτερη απόδοση και συνεργασία.
Αλήθεια, έχεις αναρωτηθεί ποτέ πώς οι οικογενειακές σου σχέσεις και οι ρόλοι που έχεις αναλάβει στην οικογένειά σου επηρεάζουν τον επαγγελματικό σου ρόλο;
Οικογενειακοί Ρόλοι και οι Επιπτώσεις τους:
- Ο Προστάτης: Αν στην οικογένεια ήσουν ο υπεύθυνος και ο προστάτης, πιθανότατα φροντίζεις και ελέγχεις τα πάντα και στη δουλειά σου. Αυτό μπορεί να σε κάνει να αναλαμβάνεις υπερβολικές ευθύνες, να μη δίνεις χώρο στους συνεργάτες σου και να υπέρ-εξαντλείς τον εαυτό σου. Στην εργασία σου αυτό μεταφράζεσαι ως εξής: δεν αναθέτεις εργασίες, αναλαμβάνεις περισσότερες ευθύνες απ’ όσες μπορείς να διαχειριστείς και νιώθεις συνεχή πίεση.
- Ο Επαναστάτης: Ως ο επαναστάτης της οικογένειας, ίσως να φέρεις την ίδια ενέργεια και στον χώρο εργασίας σου, αμφισβητώντας συνεχώς τις οδηγίες και τις αποφάσεις των ανώτερων (κι όχι μόνο). Αυτό μπορεί να σε κάνει να φαίνεσαι δύσκολος συνεργάτης και να δημιουργεί εντάσεις ή χειρότερα, συγκρούσεις. Στην εργασία σου αυτό μπορεί να εκφράζεται με την αμφισβήτηση των ανωτέρων ή την έντονη επιθυμία για ανεξαρτησία.
- Ο Διαμεσολαβητής: Αν ήσουν ο διαμεσολαβητής που έφερνε ισορροπία στην οικογένεια, πιθανότατα παίζεις τον ίδιο ρόλο και στην εργασία σου, προσπαθώντας συνεχώς να λύνεις τις συγκρούσεις και να ευχαριστείς τους πάντες, γεγονός που μπορεί να σε εξαντλήσει συναισθηματικά. Στον εργασιακό χώρο, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι αναλαμβάνεις το ρόλο του μεσολαβητή σε συγκρούσεις ή προστριβές και προσπαθείς να κρατάς τις ισορροπίες – διαταράσσοντας έτσι, μονίμως, τη δική σου.
Επιπτώσεις:
- Απόδοση: Οι συνεχείς προσπάθειες να ελέγχεις τα πάντα ή να διαμεσολαβείς μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγικότητά σου. Η υπερβολική ανάληψη ευθυνών ή η αδιάκοπη προσπάθεια να διατηρείς την ειρήνη μπορεί να οδηγήσουν σε εξάντληση και μειωμένη απόδοση.
- Αυτοπεποίθηση: Ο υπερβολικός έλεγχος ή οι συνεχείς συγκρούσεις μπορεί να επηρεάσουν την αυτοπεποίθησή σου και να δημιουργήσουν άγχος. Η ανάγκη να ευχαριστείς τους πάντες ή η συνεχής αμφισβήτηση των ανωτέρων μπορεί να κλονίσει την εμπιστοσύνη σου στις ικανότητές σου.
- Συναίσθημα: Οι συναισθηματικές επιπτώσεις αυτών των ρόλων μπορεί να οδηγήσουν σε επαγγελματική εξουθένωση (burnout) και να επηρεάσουν τη συνολική σου ευημερία. Η συνεχής προσπάθεια να διατηρείς τις ισορροπίες μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική εξάντληση.
Πώς να Αναγνωρίσεις και να Διαχειριστείς τους Οικογενειακούς Ρόλους:
- Αυτογνωσία: Αναλογίσου τους ρόλους που ανέλαβες στην οικογένεια και πώς αυτοί επηρεάζουν τη συμπεριφορά σου στην εργασία. Αναγνώρισε πότε οι οικογενειακές δυναμικές επηρεάζουν την επαγγελματική σου ζωή. Σκέψου συγκεκριμένα παραδείγματα από την επαγγελματική σου ζωή που αντανακλούν τις οικογενειακές σου εμπειρίες. Ενα εργαλείο που μπορεί να σε βοηθήσει στην αυτοπαρατήρησή σου είναι αυτό.
- Αξιοποίηση Feedback: Μίλα με έναν έμπιστο συνεργάτη, έναν μέντορα, έναν coach ή κάποιο φίλο για τις παρατηρήσεις σου. Συζητώντας τις εμπειρίες σου μπορεί να σου δώσει νέα προοπτική και να αναγνωρίσεις ποιες οικογενειακές δυναμικές επηρεάζουν τις επαγγελματικές σου επιλογές. Αξιοποίησε το feedback για να κατανοήσεις καλύτερα πώς οι πράξεις σου επηρεάζουν την ομάδα σου.
- Ανάπτυξη Στρατηγικών: Δημιούργησε σχέδια δράσης για να διαχειριστείς τις οικογενειακές δυναμικές που μπορεί να επηρεάζουν αρνητικά την καριέρα σου. Μπορείς να θέσεις στόχους για να ενισχύσεις την εμπιστοσύνη στην ομάδα σου, να αναπτύξεις στρατηγικές διαχείρισης συγκρούσεων και να βρεις ισορροπία στη δουλειά σου. Προσπάθησε να θέσεις ρεαλιστικούς στόχους και να ενισχύσεις τις θετικές συμπεριφορές.
Να θυμάσαι
Είναι φυσικό να αισθάνεσαι ότι είναι πιο εύκολο να παραμένεις στις παλιές, γνωστές σου συνήθειες, ακόμα κι αν αυτές είναι δυσλειτουργικές. Αυτή η αντίληψη πιθανόν να καθιστά δύσκολο το να απομακρυνθείς από τους μαθημένους ρόλους σου, όμως μην ξεχνάς πως οι μεγάλες αλλαγές έρχονται με μικρά βήματα και κανείς δεν φτάνει από το 0 στο 100 με έναν διασκελισμό.
Κι αν η αλλαγή σου φαίνεται βουνό, επικοινώνησέ μαζί κι έλα να το ανέβουμε βήμα-βήμα μαζί.
Βιβλιογραφία
- Greenhaus, J. H., & Beutell, N. J. (1985). “Sources of conflict between work and family roles”. Academy of Management Review, 10(1), 76-88.
- Friedman, S. D., & Greenhaus, J. H. (2000). Work and family – allies or enemies?: What happens when business professionals confront life choices. Oxford University Press.
- Eby, L. T., Casper, W. J., Lockwood, A., Bordeaux, C., & Brinley, A. (2005). “Work and family research in IO/OB: Content analysis and review of the literature (1980-2002)”. Journal of Vocational Behavior, 66(1), 124-197.
- Allen, T. D., Herst, D. E., Bruck, C. S., & Sutton, M. (2000). “Consequences associated with work-to-family conflict: A review and agenda for future research”. Journal of Occupational Health Psychology, 5(2), 278-308.
- Kossek, E. E., & Lambert, S. J. (Eds.). (2005). Work and life integration: Organizational, cultural, and individual perspectives. Lawrence Erlbaum Associates.
